امید کوکبی، دانشمند جوان ایرانی، هشت ماه است که به اتهامات واهی، پشت میله های زندان اوین محبوس است. دوازدهم مهر جاری، قرار است دادگاه این پژوهشگر کشور برگزار شود. محاکمه امید کوکبی در حالی انجام خواهد شد که این هموطن اهل سنت و ترکمن هیچ گونه سابقه فعالیت سیاسی نداشته و هنگامی که برای دیدار با خانواده اش به ایران سفر کرده بود، بازداشت و به بند ۲۰۹ زندان اوین منتقل شد.او بیش از یک ماه را در سلول انفرادی تحت شکنجه های شدید روحی گذرانده است. وی در نامهای تکان دهنده به صادق آملی لاریحانی، رییس دستگاه قضایی جمهوری اسلامی با توصیف شرح شکنجهها و انفرادیهای خود، درخواست تشکیل دادگاهی عادلانه با امکان دفاع کرده بود. اما این نامه نیز همچون نامه های دیگر زندانیان سیاسی مورد بی توجهی مسئولان قرار گرفته و امید کوکبی تاکنون نتوانسته وکیل خود را ملاقات کند.اما این نخبه جوان کشورمان با وجود تداوم فشارها، لحظه ای دست از فعالیت های علمی خود در پشت دیوارهای زندان اوین برنداشته و هم اکنون در حال نوشتن مقاله ای در زمینه لیزر است. او می گوید که مقاوم است و تا آخر هم مقاوم خواهد ماند، چرا که جوانان ایران بدرستی می دانند تنها راه مبارزه با دشمنان داخلی ایرانی “استقامت” و “پایداری” است.امید کوکبی با کسب رتبه ۲۹ در کنکور توانست به طور همزمان در دو رشته فیزیک و مکانیک در دانشگاه صنعتی شریف تحصیل کند. وی فوق لیسانس و دکترای خود را در اسپانیا در رشته فیزیک اتمی در گرایش لیزر کسب کرد. این دانشمند جوان از سال گذشته در دانشگاه تگزاس آمریکا در مقطع فوق دکتری مشغول به تحصیل بود.خانم صفربی بی حق نظری، مادر امید کوکبی که تمام دوران زندگی خود را صرف تربیت ۹ فرزند با مدارج بالای علمی کرده است، در این روزهای سخت با وجود قدرناشناسی مسئولان، آنها را به بازگشت به راه راست و عقلانیت دعوت کرده و خطاب به مسئولان قضایی می گوید: “از مسئولین قضایی می خواهم که بیشتر از این باعث رسوایی سیستم قضایی کشور نشوند و با برخورد درست با پرونده اندک آبروی باقیمانده خود را حفظ کنند.او هنوز صدای امید خود را در گوش دارد که به او می گفت: “مادر یه کم دیگه تحمل کن، صبر کن درسم تموم بشه و علم روز جهان رو یاد بگیرم، اون موقع میام ایران و خودم آزمایشگاه می زنم و این علم رو تو ایران گسترش میدم.مادر امید، در این روزهای دشوار صبوری و دعا را پیشه کرده و به “افتخار آفرینی”های فرزندانش برای ایران می بالد و از تلاش امید برای پیشرفت ایران یاد می کند: “امید به هر کجا که می رفت افتخارش ایرانی و ترکمن بودنش بود. همیشه می گفت که به ایران می آیم و ایران را یک قطب لیزر می کنم و به دوستانش هم می گفت که به ایران برگردند و برای “پیشرفت” ایران تلاش کنند. فرزندانم با تلاش زیاد دارند درس می خوانند تا بتوانند گامی برای پیشرفت ایران بردارند.متن گفتگوی “جرس” با خانم صفربی بی حق نظری، مادر امید کوکبی، دانشجوی دکتری لیزر از دانشگاه تگزاس را در آستانه برگزاری دادگاه او با هم می خوانیم:
خانم حق نظری لطفا در خصوص آخرین ملاقاتی که با امید داشتید برایمان بگویید و اینکه بالاخره توانستید حضوری او را ملاقات کنید؟
در آخرین ملاقاتی که با امید داشتیم برای اولین بار به ما اجازه ملاقات حضوری دادند و توانستیم امید را از نزدیک ببینیم.
وضعیت روحی و جسمی امید چطور است؟
خدا را شکر از نظر روحی و جسمی خیلی خوب بود.
امید در بازجویی تحت فشار و شکنجه بوده تا علیه خود و اساتید خود اعتراف کند؛ آیا این فشارها همچنان ادامه دارد؟
به نظر می رسد که این فشار ها “ادامه” دارد. اما امید به ما گفت که مقاوم است و تا آخر هم مقاومت خواهد کرد. تنها چیزی که وی را اذیت می کرد مشکلاتی است که برای دیدار ما با امید پیش می آید.
چه مشکلاتی؟
مثلا ما در گنبد زندگی می کنیم و برای هر ملاقات مسیر طولانی گنبد تا تهران را طی می کنیم.
قرار بود دادگاه امید در تیرماه برگزار شود علت تعویق دادگاه چه بود و زمان برگزاری آن به چه زمانی موکول شده است؟
دلیل تعویقش را ما هم نمی دانیم، اما تاریخ برگزاری دادگاه را در ۱۲ مهر اعلام کرده اند.
دکتر سعید خلیلی، وکیل امید در نامه ای خطاب به رئیس قوه قضائیه نسبت به دخالت غیرقانونی دادستان تهران در ممانعت از ملاقات با موکل خود انتقاد کرده بودند آیا به آن نامه رسیدگی شده و ایشان توانسته اند امید را ملاقات کند؟
نخیر، متاسفانه هنوز وکیلش موفق به دیدار امید نشده است.
از دلتنگی های و ناراحتی هایتان در این مدت که امید در گوشه زندان و به دور از محیط علمی است، برایمان صحبت کنید؟
این که پسرم در زندان است برای او بسیار بد است، البته امید به اندازه کافی، قوی است و هم اکنون نیز در داخل زندان در حال نوشتن مقاله در زمینه لیزر است که در مراحل نهایی انجام آن را طی می کند. در هر صورت اتفاقی که افتاده و امیدوارم که امید از این موقعیت حداکثر استفاده را بکند. بودن با شخصیت هایی که اکنون در اوین هستند و به گفته ی خودش بحث های طولانی که در زمینه ی علمی با آنها می کند اندکی از سختی های زندان را قابل تحمل می کند، اما چکار کند که باز هم زندان است.بعنوان مادر یکی از نخبگان جوان ایران در آستانه برگزاری دادگاهش چه صحبتی با مسئولان قضایی و حکومتی دارید؟
از مسئولان قضایی می خواهم که بیشتر از این باعث رسوایی سیستم قضایی کشور نشوند و با برخورد درست با پرونده اندک آبروی باقیمانده خود را حفظ کنند. این همه حمایت های موسسات و سازمان های علمی از امید که هیچ کدام سیاسی نیستند و صرفا علمی هستند و آرزوی بسیاری از افراد علمی ثبت نام آنها در یکی از این موسسات است، خود گواه این است که امید مشخصا یک “چهره علمی” است و بس.
گفتوگو: مژگان مدرس علوم
خانم حق نظری لطفا در خصوص آخرین ملاقاتی که با امید داشتید برایمان بگویید و اینکه بالاخره توانستید حضوری او را ملاقات کنید؟
در آخرین ملاقاتی که با امید داشتیم برای اولین بار به ما اجازه ملاقات حضوری دادند و توانستیم امید را از نزدیک ببینیم.
وضعیت روحی و جسمی امید چطور است؟
خدا را شکر از نظر روحی و جسمی خیلی خوب بود.
امید در بازجویی تحت فشار و شکنجه بوده تا علیه خود و اساتید خود اعتراف کند؛ آیا این فشارها همچنان ادامه دارد؟
به نظر می رسد که این فشار ها “ادامه” دارد. اما امید به ما گفت که مقاوم است و تا آخر هم مقاومت خواهد کرد. تنها چیزی که وی را اذیت می کرد مشکلاتی است که برای دیدار ما با امید پیش می آید.
چه مشکلاتی؟
مثلا ما در گنبد زندگی می کنیم و برای هر ملاقات مسیر طولانی گنبد تا تهران را طی می کنیم.
قرار بود دادگاه امید در تیرماه برگزار شود علت تعویق دادگاه چه بود و زمان برگزاری آن به چه زمانی موکول شده است؟
دلیل تعویقش را ما هم نمی دانیم، اما تاریخ برگزاری دادگاه را در ۱۲ مهر اعلام کرده اند.
دکتر سعید خلیلی، وکیل امید در نامه ای خطاب به رئیس قوه قضائیه نسبت به دخالت غیرقانونی دادستان تهران در ممانعت از ملاقات با موکل خود انتقاد کرده بودند آیا به آن نامه رسیدگی شده و ایشان توانسته اند امید را ملاقات کند؟
نخیر، متاسفانه هنوز وکیلش موفق به دیدار امید نشده است.
از دلتنگی های و ناراحتی هایتان در این مدت که امید در گوشه زندان و به دور از محیط علمی است، برایمان صحبت کنید؟
این که پسرم در زندان است برای او بسیار بد است، البته امید به اندازه کافی، قوی است و هم اکنون نیز در داخل زندان در حال نوشتن مقاله در زمینه لیزر است که در مراحل نهایی انجام آن را طی می کند. در هر صورت اتفاقی که افتاده و امیدوارم که امید از این موقعیت حداکثر استفاده را بکند. بودن با شخصیت هایی که اکنون در اوین هستند و به گفته ی خودش بحث های طولانی که در زمینه ی علمی با آنها می کند اندکی از سختی های زندان را قابل تحمل می کند، اما چکار کند که باز هم زندان است.بعنوان مادر یکی از نخبگان جوان ایران در آستانه برگزاری دادگاهش چه صحبتی با مسئولان قضایی و حکومتی دارید؟
از مسئولان قضایی می خواهم که بیشتر از این باعث رسوایی سیستم قضایی کشور نشوند و با برخورد درست با پرونده اندک آبروی باقیمانده خود را حفظ کنند. این همه حمایت های موسسات و سازمان های علمی از امید که هیچ کدام سیاسی نیستند و صرفا علمی هستند و آرزوی بسیاری از افراد علمی ثبت نام آنها در یکی از این موسسات است، خود گواه این است که امید مشخصا یک “چهره علمی” است و بس.
گفتوگو: مژگان مدرس علوم