«تسوانتیش مینوتن آنلاین» از خانم آنتونیا برچینگِر هماهنگ کنندۀ ایران در عفو بین المللِ سوئیس دربارۀ علت افزایش اعدام ها و اینکه چرا افشای نام محکومان به مرگ می تواند ضرر هم داشته باشد و نیز به چه سبب اعدام در ایران موضوعی همیشگی است، پرسید.
برچینگر از سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۷ مشاور امور حقوق بشر سفارت سوئیس در تهران بود.
عفو بین الملل امروز در چهارچوب یک گردهمایی در برن به مجازات مرگ در ایران پرداخت. چرا این کشور کانون توجه است؟
آنتونیا برچینگر: ایران بعد از چین بیشترین انسان ها را اعدام می کند، سال گذشته بیش از ۵۰۰ نفر بودند. بدین ترتیب این کشور با توجه به جمعیتش مقام اول را در جهان دارد. به علاوه از دسامبر گذشته افزایش تصاعدی را شاهد بوده ایم. چنین می نماید که رهبری ایران واقعاٌ در حالت جنون کشتن به سر می برد.
دلایل این افزایش چیست؟
به نظر ما دو دلیل وجود دارد: مجلس ایران در سال ۲۰۱۰ قانون مبارزه با مواد مخدر را تشدید کرد، که اکنون موادی مانند اسپید و اکستازی و ال اس دی را هم در بر می گیرد. داشتن ۳۰ گرم از این مواد طبق قانون مجازات اعدام را در پی دارد. دلیل دوم اینکه هرچه بیشتر مخالفان به علت «دشمنی با خدا و رسول» اعدام می شوند.
در سنجه با چین به چشم می آید که ایران پروایی ندارد خبر اعدام ها را بدهد. انتقاد گستردۀ غرب رهبری ایران را ناراحت نمی کند؟
چرا، اتفاقاٌ خیلی. از طرف دیگر نیز رهبری ایران اهداف داخلی دارد یعنی سیاست قدیمی ترساندن مخالفان. با ناآرامی ها در جهان عرب رهبران ایران هم پی برده اند که چه موقعیت متزلزلی دارند.
سال گذشته حکم مرگ سکینۀ آشتیانی افکارعمومی غرب را متأثر کرد. این موارد برای کار شما تا چه حد مهمند؟
برای بسیج افکارعمومی این موارد بسیار مهم هستند. به رهبری ایران نشان داده می شود اعدام انسان ها مورد توجه افکارعمومی قرار می گیرد و پیامد دارد.
بخشی از مخالفان در ایران در برخورد با این موارد احساس دوگانه ای دارند. برخی گله دارند این ماجرا همۀ توجه را به خود جلب می کند و بدین ترتیب دیگر سرنوشت ها را از نظر دور می دارد.
البته چنین کمپین هایی معایبی هم دارد. تماس با مطبوعات غربی برای یک متهم فوری اتهام جاسوسی را هم در پی دارد. ما از مورادی خبر داریم که وکیلان مدافع مشخصاٌ خواستار سکوت شده اند تا موکلانشان به خطر نیفتند. دستگاه قضایی ممکن است در این حالت با تخفیف مجازات مخالفت کند تا مبادا اینگونه به نظر آید که تسلیم فشار غرب شده است. با این وجود فکر می کنم منافع بر معایب می چربند.
اطلاعات تازه ای از سرنوشت سکینۀ آشتیانی دارید؟
سکینۀ آشتیانی در سال ۲۰۰۶ به زنای محصنه متهم و محکوم به سنگسار شد، اما سال گذشته مقام های ایران سنگسار را بعد از اعتراض جهانی متوقف کردند. وی البته همچنان در زندان و در معرض تهدید مجازات اعدام با طناب دار است. همینطور وکیل او جواد هوتن کیان در زندان است و گزارش می شود وی را شکنجه کرده اند.
مجازات اعدام در ایران موضوع همیشگی در غرب است. چرا دیگر کشورهای اسلامی مانند عربستان سعودی و پاکستان در مقایسه با انتقاد کمتری روبرویند؟
علت این است که ایران از دیگر کشورها بیشتر اعدام می کند و موارد اعدام در ایران به نسبت خوب ثبت می شوند. فکر می کنم انتظار غرب از ایران هم چیز دیگری است. گزارش مفصل دربارۀ جنبش مخالفان در ایران و انعکاس گستردۀ فیلم های ایرانی از چند دهه قبل و "شاید یاد آوری زمان شاه – که آنقدرها هم بهتر نبود" (!) – برداشت کشوری در حد خود پیشرفته را از ایران به دست می دهد. به همین نسبت گزارش اعدام ها و بویژه سنگسارها وحشت آفرین است.
عفو بین الملل کامیابی کمپین های خود را چگونه می سنجد؟
سکینۀ آشتیانی یک نمونۀ آن است: بدون کمپین جهانی علیه سنگسارش وی کشته شده بود. سازمان ما در طول سال ها شعاع عملش را پیوسته افزایش داده است. در گذشته فقط به زندانیان سیاسی پرداخته می شد، امروز تمام گسترۀ حقوق بشر را می پوشانیم. اینکه به چه مواردی به صورت ویژه پرداخته شود تصمیمش با مرکز اصلی در لندن است. در کل برآنیم کمپین های ما در نیمی از موارد اثر می گذارند.
* در: تسوانتیش مینوتن آنلاین/ گفتگو را امید مریوانی انجام داده است.
منبع خبر:ایران در جهان
