وضعیت زندان ها در شمال غرب و غرب ایران
مسعود کردپور که در ۱۸ مردادماه ۱۳۸۷ بازداشت شد، در خصوص شرایط زندان به بی بی سی فارسی چنین گفت: "نخست به اداره اطلاعات زندان بوکان، سپس به زندان عمومی مهاباد، بعد زندان سپاه شهرستان مهاباد و پس از آن با نامه نگاری به آقای شاهرودی رئیس پیشین قوه قضائیه به زندان عمومی ارومیه منتقل شدم.وی که پس از حدود یک سال حبس از زندان آزاد شد، شرایط زندان های شهرستان ها را نامناسب توصیف کرد و گفت:" در شهرستان بوکان وضعیت غذا بسیار بد و زندانیان دچار سو تغذیه می شدند. آقای کردپور با اشاره به سرانه کم زندانیان گفت:" در آن زمان سرانه هر زندانی در طول یک روز ۵۰۰ تومان بود. با توجه به اینکه فروشگاه زندان درصدی را بر کالاهایی که وارد زندان می شود، اضافه می‌کند، این به هیچ عنوان کفایت مخارج یک زندانی را نمی کرد.آقای کردپور با اشاره به وضعیت زندان مهاباد گفت: "در این زندان ۴ تا ۵ برابر ظرفیت زندان، زندانی در بندها نگهداری می شد. در زندان های شهرستان ها طبقه بندی زندانیان وجود نداشت. درحالی که براساس آیین نامه سازمان زندان ها باید زندانیان جداسازی شوند. این امر باعث می شد جوانانی که در زندان بودند به دلیل وفور مواد مخدر به مواد مخدر روی بیاورند و در میان دیگر مجرمین باشند.وی وضعیت بهداشت و دستشویی را نیز بسیار نامناسب توصیف کرد و گفت:"به نظرم دلیل عدم رسیدگی، افزایش فشار بر زندانیان است.آقای کردپور در عین حال گفت که "وضعیت زندان های استان مانند زندان ارومیه نسبت به زندان های شهرستان ها به مراتب بهتر بود.وضعیت غذا نیز به گفته آقای کردپور نامناسب است "به طوری که در برنج ها کرم به وفور دیده می شود و این باعث اعتراض زندانیان شد. به دلیل سرانه کم مسئولان زندان بی‌کیفیت ترین محصولات را برای زندان خریداری می کنند. آقای کردپور با اشاره به حضور بازرسان در زندان های گفت:"هر هفته و یا ۱۰ روز یک بار بازرسانی به زندان می آمدند، اما وقتی با آنها گفت و گو می کردم می گفتند ما فقط مسئول بازرسی هستیم و صدای ما هم به جایی نمی رسد."
زندان قزوین
حمید یکی از زندانیانی است که پس از انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۸ بازداشت و چندین هفته را در زندان قزوین گذرانده است. او که مدتی در بند قرنطینه این زندان بوده و سپس به انفرادی منتقل شده، در مورد وضعیت بند قرنطینه به بی بی سی فارسی گفت:"بند قرنطینه زندان چیزی در حد فاجعه بود. این سالن ۹۳ تخت داشت و جمعیت ما ۱۹۳ نفر بود. چهار چشمه حمام و سرویس بهداشتی در اختیار این سالن بود. اما در عین حال برای استفاده از این سرویس ها به جز ساعت های نظافت و شب‌ها مشکلی نداشتیم. منتها معمولا باید در صف منتظر می ماندیم.حمید با اشاره به شرایط خوابیدن در این سالن چنین گفت: "خوابیدن اصطلاحی به نام کف خوابی داشت. تازه واردها بدترین جاها را می گرفتند. من روی سنگ های جلوی در هواخوری می خوابیدم. آدم ها چسبیده به هم، از پتوها به عنوان متکا استفاده می کردند. بیشتر پتوها بو می داد و وحشتناک کثیف بود. برای غلت زدن هم هیچ جایی نبود و باید همین طور تا صبح دوام می آوردیم. به گفته وی، شرایط غذا نیز در سالن قرنطینه" نامناسب" بود. او اضافه کرد:"سه نخ سهمیه سیگار داشتیم.صبحانه معمولا یک مربا ۲۵ گرمی و یک کره ۱۰ گرمی با یک عدد نان بود. نهار هم دیگ می آورند و تحویل ارشد می‌دادند و آنهایی که سابقه بیشتری داشتند اول غذا می گرفتند. غذا معمولا خورشت های آبداری بود که حبوبات داشت و سیب زمینی و هیچ گوشتی در غذا پیدا نمی شد.حمید در خصوص برخورد مسئولان زندان نیز چنین گفت: "برای تحویل وسایل بیشتر از دو ساعت پای برهنه و با آستین کوتاه در بهمن ماه داخل حیاط زندان منتظرم ایستادم تا پرونده را تشکیل دهند. زندان دو سری مسئول داشت یکی نگهبان ها و کادر رسمی و یک سری هم زندانیانی که به خاطر شرایطی که دارند به کمک زندان بان ها می آیند.او که پس از مدتی به بند انفرادی منتقل شد، در مورد شرایط انفرادی زندان قزوین گفت: "انفرادی، یک سلول با یک موکت و سه عدد پتو است. از این پتوها به عنوان زیرانداز، متکا و روانداز استفاده می شد. یک کاسه توالت و دوش هم کنار سلول بود که با دیواری کوتاه و در باز از سلول جدا می شد. سلول های انفرادی نوساز بود، شب تا صبح لامپ ها روشن بود و صدای هیتر داخل گوش می پیچید. "
زندان لاکان رشت
الف، یکی دیگر از شهروندانی است که پس از انتخابات ریاست جمهوری دو بار بازداشت شد. او در بار نخست چند هفته زندان بود و بار دوم کمتر از یک ماه را در زندان لاکان رشت گذراند. او در باره تجربه بازداشتش در این زندان به بی بی سی فارسی گفت: "مدت اقامت در بند قرنطینه بین یک هفته تا ۱۰ روز است که گاهی زمان آن بیشتر می شود. این بند برای تازه واردان است. در هر اتاق که ۴ در ۲ متر است یک تخت سه طبقه گذاشته شده و حداقل ۱۰ نفر در این اتاق ها نگهداری می شوند.وی با اشاره به اینکه استفاده از توالت و حمام آزاد بود گفت:" مشکل این بود که فقط دو ساعت امکان استفاده از آب گرم وجود داشت. به دلیل سردی آب بعد از آن دو ساعت امکان حمام نبود و دستشویی ها هم به شدت کثیف بود. یعنی رحمت به دستشویی های بین راهی. برای اینکه زندانیان در این بند بتوانند خرید کنند، کارت ثمین به آنها ارائه می شود البته در خوش بینانه ترین حالت صدور این کارت دو هفته به طول می انجامد که یعنی در این دو هفته خرید از زندان امکان پذیر نیست.این زندانی اضافه کرد: "در زندان لاکان رشت دو بند دیگر همه وجود دارد. بند عادی که افراد در آن تقسیم بندی می شوند و بند مشاوره که مجرم هایی که رفتار بهتری دارند و یا کم سن و سال هستند در این بند نگهداری می شوند.الف، در خصوص وضعیت بند عادی چنین گفت :"اتاق های این بند معمولا بین ۱۰ تا ۱۲ نفر ظرفیت دارند و گاهی تا ۳۰ نفر در این بند نگهداری می شوند. در این بندها دعوا، قتل، تجاوز، روابط جنسی و مبادله مواد مخدر از سرگرمی های روزانه است.او اضافه کرد:"امکان خرید در این بند هم وجود دارد، اما فروشگاه وسایل زیادی برای زندانیان ندارد. به طور مثال تنها دو مدل سیگار در فروشگاه وجود دارد. زندانیان سیاسی هم بند خاصی ندارند و بستگی به شانس در یکی از بندها نگهداری می شوند.الف، با اشاره به رفتارنامناسب کادر زندان با زندانیان نیز گفت:" وقتی قرار است یک زندانی به بند برود چند سرباز او را لخت می کنند تا بازرسی شود و در این موارد بسته به جرم زندانی مورد ضرب و شتم و تحقیر قرار می گیرد.الف که به گفته خودش در زندان ۱۲ کیلو وزن کم کرده است، وضعیت غذا در زندان را بسیار نامناسب عنوان کرد و گفت:" برنامه غذایی در زندان وجود داشت، اما برنج از بی کیفیت ترین نوع برنج بود، ماکارونی ها هم به قدری سفت بود که انگار دندانه های چنگال را گاز می زدیم، توی خورشتی هم که آورده می شد حدود ۲۰ سانت روغن بود و سیب زمینی ها با پوست. اگر کمی داخل خورشت می گشتیم گل و خاک هم پیدا می شد. الف، که پیش از انتقال به زندان لاکان مدتی در زندان آستانه اشرفیه بود، وضعیت زندان لاکان را به مراتب بهتر از زندان آستانه اشرفیه توصیف می کند. او در این خصوص گفت:" دو سه روز بیشتر در زندان شهرستان آستانه اشرفیه نبودم. یک خانه را به زندان تبدیل کرده بودند و در اتاق ۱۲ متری حدود ۷۰ تا ۸۰ زندانی با جرائم مختلف نگهداری می شدند."
زندان متی کلای مازندران
فرد دیگری که نخواست نامش فاش شود و مدتی را در انفرادی زندان متی کلای مازندان سپری کرده است، در خصوص شرایط خود به بی بی سی فارسی گفت: "من نه حق تماس و نه ملاقات و نه خرید و نه حمام و نه کاغذ و خودکار و نه کتاب داشتم و فقط در چهار روز آخر که خبر بازداشتم رسانه ای شد از برخی امکانات اندک مثل خرید و یک بار حمام و دو بار ملاقات ۳ دقیقه ای بهره بردم.وی که مدتی را نیز در بازداشتگاه وزارت اطلاعات بوده، وضعیت این بازداشتگاه را بهتر عنوان کرد و گفت: "اما در انفرادی زندان متی کلای دستشویی و حمام به شدت کثیف و تهوع آور بود حتی اگر اجازه داشتم هم ترجیح می دادم حمام نکنم.وی اضافه کرد:"در شهرستان ها عموما بند سیاسی وجود ندارد و معمولا هم زندانیان را در بند مجرمان خطرناک نگاه می دارند و حتی زندانبان ها برای خودشیرینی فشارهای بیشتری از معمول هم وارد می کنند تا خودی به ماموران اطلاعات نشان بدهند."وضعیت زندان ها نگران کننده است,در حالی که زندانیان از شرایط زندان ناراضی هستند، برخی از مقامات نیز از وضعیت زندان ها و افزایش زندانیان ابراز نگرانی کرده اند. پیشتر محمد باقر ذوالقدر، معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضائیه خبر از وضعیت نامناسب زندان‌ها داده و ابراز نگرانی کرده بود.او با اشاره به افزایش آمار ارتکاب جرم در ایران گفت:"کف‌خوابی، خوابیدن دو یا سه نفر بر روی یک تخت، خوابیدن نوبتی، خواب در راهروها و خواب در پاگردهای پله‌ها امری طبیعی در زندان‌های کشور است".غلامحسین اسماعیلی، رئیس سازمان زندان های ایران نیز چندی پیش اعلام کرد که گفته بود که تعداد زندانیان در ایران ظرف یک سال و نیمی که از دوره مسئولیت او گذشته، ۵۵ هزار نفر افزایش داشته است.به گفته او این افزایش در حالی صورت گرفته که به فضای زندان ها اضافه نشده است.
نیکی محجوب
